Mağara Tuvali Tarih Öncesi Dönemlerin Resimlerinin Kodunu Çözmek

Tarih öncesi sanat, kayıtlı tarihten önceki son zamanların sanatıdır. Mağara resimleri, kaya sanatı ve makalenin geliştirilmesinden ilkin insanoğlu tarafınca yaratılan öteki sanat biçimlerini ihtiva eder.

Tarih Öncesi Sanat Türleri

Tarih öncesi sanatın pek fazlaca değişik türü vardır, bunlardan bazıları şunlardır:

• Mağara resimleri
• Kaya sanatı
• Petroglifler
• Piktogramlar
• Şablonlar
• Duvar resimleri
• Sarkıt ve dikit sanatı
• Fildişi oymalar
• Kemik oymaları
• Taş oymaları
• Çömlekçilik
• Tekstil

Tarih Öncesi Sanatın Özellikleri

Tarih öncesi sanat çoğu zaman sadeliği ve soyutluğuyla karakterize edilir. Çoğu zaman geometrik şekiller ve tekrarlanan desenler kullanır. Tarih öncesi sanatta kullanılan renkler çoğu zaman kırmızı, siyah ve beyazla sınırlıdır.

Tarih Öncesi Sanatın Amacı

Tarih öncesi sanatın amacı tam olarak anlaşılamamıştır. Tarih öncesi sanatın muhtelif amaçlara hizmet etmiş olması muhtemeldir, bunlar içinde şunlar yer alır:

• Ayin ya da dini amaçlar
• Simgesel ya da dekoratif amaçlar
• Informasyon iletişimi
• Duyguları anlatım etmek
• Olayların belgelenmesi

Tarih Öncesi Sanatın Yeri

Tarih öncesi sanat dünyanın her yerinde bulunabilir. Tarih öncesi sanatın en meşhur örneklerinden bazıları şunlardır:

• Fransa’daki Lascaux Mağarası resimleri
• İspanya’daki Altamira Mağarası resimleri
• Fransa’daki Chauvet Mağarası resimleri
• Cezayir’deki Tassili n’Ajjer kaya sanatı
• Hindistan’daki Bhimbetka kaya sığınakları
• Avustralya’daki Uluru kaya sanatı

Tarih Öncesi Sanatın Vakit Çizelgesi

Tarih öncesi sanat 40.000 yılı aşkın bir periyodu kapsar. Tarih öncesi sanatın en eski örnekleri ortalama 40.000 sene öncesine, Üst Paleolitik döneme kadar uzanır. Tarih öncesi sanatın son olarak örnekleri ortalama 2.000 sene öncesine, Neolitik son zamanların sonuna kadar uzanır.

Mühim Tarih Öncesi Sanat Alanları

Mühim tarih öncesi sanat alanlarından bazıları şunlardır:

• Fransa’daki Lascaux Mağarası
• İspanya’daki Altamira Mağarası
• Fransa’daki Chauvet Mağarası
• Cezayir’deki Tassili n’Ajjer kaya sanatı
• Hindistan’daki Bhimbetka kaya sığınakları
• Avustralya’daki Uluru kaya sanatı

Tarih Öncesi Sanatın Korunması

Tarih öncesi sanat, aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle muhtelif faktörler tarafınca çoğunlukla tehdit edilmektedir:

• Aşınma
• İklim değişikliği
• Kirlilik
• İnsan faaliyetleri

Tarih öncesi sanatı bu tehditlerden korumak için koruma emek harcamaları devam ediyor. Bu emek harcamalar şunları ihtiva eder:

• Sanat eserlerinin korunan ortamlara taşınması
• Sanatı tabiat ananın etkilerinden korumak için barınaklar ve bariyerler kullanmak
• Havadan ve sudan kirleticilerin uzaklaştırılması
• Camiası tarih öncesi sanat eserlerinin korunmasının önemi hikayesinde eğitmek

Tarih Öncesi Sanatın Önemi

Tarih öncesi sanat, insan kültürünün tarihini kestirmek için kıymetli bir kaynaktır. Atalarımızın yaşamları, inançları ve değerleri hakkındaki bizlere içgörüler sağlar. Tarih öncesi sanat, bununla beraber günümüz sanatçıları ve yaratıcı insanoğlu için bir esin deposudur.

Antet	Özellikler
Mağara sanatı	Mağara duvarlarına yapılma resimler ve çizimler Tarih öncesi insanoğlu tarafınca yaratıldı Üst Paleolitik dönemden kalma (40.000-10.000 sene ilkin) Avrupa, Afrika, Asya ve Avustralya dahil olmak suretiyle dünyanın birçok yerinde bulunur
Tarih öncesi sanat	Tarih öncesi insanların yarattığı sanat Mağara sanatı, kaya sanatı ve taşınabilir sanat eserleri ihtiva eder Paleolitik döneme ilişik tarihler (2,5 milyon sene ilkin – 10.000 sene ilkin)
Kaya sanatı	Kayalar üstüne yapılma resimler ve çizimler Tarih öncesi insanoğlu tarafınca yaratıldı Üst Paleolitik döneme (40.000-10.000 sene ilkin) ilişik tarihler Avrupa, Afrika, Asya ve Avustralya dahil olmak suretiyle dünyanın birçok yerinde bulunur
Antik sanat	Antik çağlarda yaratılan sanat Neolitik dönemden (10.000-4.500 sene ilkin) Roma İmparatorluğu’nun sonuna (MS 476) kadar olan sanatı ihtiva eder Neolitik dönemden (10.000-4.500 sene ilkin) Roma İmparatorluğu’nun sonuna (MS 476) kadar olan periyodu kapsar Avrupa, Afrika, Asya ve ABD kıtaları da dahil olmak suretiyle dünyanın birçok yerinde bulunur
Mağara resmi	Mağara duvarlarına yapılma resimler Tarih öncesi insanoğlu tarafınca yaratıldı Üst Paleolitik dönemden kalma (40.000-10.000 sene ilkin) Avrupa, Afrika, Asya ve Avustralya dahil olmak suretiyle dünyanın birçok yerinde bulunur

II. Tarih Öncesi Sanat Türleri

Tarih öncesi sanat iki ana türe ayrılabilir:

• Figüratif sanat: Bu sanat türü, hayvanlar, insanoğlu ya da bitkiler şeklinde tanımlanabilir nesneleri ya da figürleri tasvir eder.
• Soyut sanat: Bu sanat türü tanımlanabilir nesneleri ya da figürleri tasvir etmez, bunun yerine dünyanın daha soyut ya da simgesel bir temsilini yaratmak için şekiller, çizgiler ve renkler kullanır.

Figüratif sanat, tarih öncesi sanatın en yaygın türüdür ve fazlaca muhtelif yoldam ve tekniklerde bulunur. Figüratif tarih öncesi sanatın en meşhur örneklerinden bazıları içinde Fransa’daki Lascaux mağara resimleri, Cezayir’deki Tassili n’Ajjer kaya sanatı ve Amerikan Güneybatısı’ndaki petroglifler yer alır.

Soyut sanat, figüratif sanattan daha azca yaygındır, sadece tekrar de birçok tarih öncesi kültürde bulunabilir. Soyut tarih öncesi sanatın en meşhur örneklerinden bazıları içinde Sahra Çölü’nün geometrik kaya sanatı, Peru’nun Nasca Çizgileri ve Avrupa’daki Üst Paleolitik son zamanların soyut resimleri yer alır.

III. Tarih Öncesi Sanatın Özellikleri

Tarih öncesi sanat, sadeliği, soyut formların kullanması ve naturel dünyaya odaklanmasıyla karakterize edilir.

Tarih öncesi sanatçılar, resimlerini kurmak için çoğu zaman bayağı şekiller ve çizgiler kullandılar ve konularının realist temsillerini yaratmaya çalışmadılar. Bunun yerine, konularının hareketleri ya da güçleri şeklinde temel niteliklerini yakalamaya odaklandılar.

Tarih öncesi sanatta ek olarak çoğunlukla spiraller ve zikzaklar şeklinde soyut formlar bulunur. Bu formların onları yaratan sanatçılar için simgesel bir anlamı olduğu düşünülmektedir.

En son, tarih öncesi sanat çoğu zaman naturel dünyayla yakından bağlantılıdır. Birçok tarih öncesi sanat eseri hayvanları, bitkileri ve öteki naturel özellikleri tasvir eder. Bu, naturel dünyanın tarih öncesi sanatçılar için mühim bir esin kaynağı bulunduğunu göstermektedir.

IV. Tarih Öncesi Sanatın Amacı

Tarih öncesi sanatın amacı bilim adamları içinde münakaşa mevzusudur. Bazıları bunun dini ya da ayin amaçlar için kullanıldığına inanırken, ötekiler bunun yalnız bir sanat içerikli anlatım biçimi olduğuna inanır. Tarih öncesi sanatın çoğu zaman mukaddes ya da törensel alanlarda yaratıldığına kuşku yoktur ve birçok fotoğraf onları yaratan insanoğlu için mühim olabilecek hayvanları ya da figürleri tasvir eder. Sadece, tarih öncesi sanatın çoğu zaman çok yaratıcı ve hayal gücü gerektiren bir sanat olduğu ve din ya da ritüelin ötesinde muhtelif amaçlara hizmet etmiş olabileceği de açıktır.

Tarih öncesi sanatın ihtimaller içinde amaçlarından bazıları şunlardır:

• Doğaüstü varlıklarla haberleşme oluşturmak
• Mühim olayların kaydedilmesi
• Mitleri ve hikayeleri tekrar yaratmak ya da kutlamak
• Duyguları anlatım etmek
• Toplum duygusu yaratmak

Tarih öncesi sanatın değişik zamanlarda değişik insanlara muhtelif amaçlara hizmet etmiş olması muhtemeldir. Günümüzde bilim adamları tarafınca incelenmeye idame eden kompleks ve entresan bir mevzudur.

V. Tarih Öncesi Sanatın Yeri

Tarih öncesi sanat eserleri dünyanın muhtelif yerlerinde, mağaralarda, kaya sığınaklarında, aleni hava alanlarında ve hatta alet ve tabanca şeklinde taşınabilir nesnelerde görülebilir.

Tarih öncesi sanatın en meşhur örneklerinden bazıları Avrupa’daki mağaralardan gelir, mesela Fransa’daki Lascaux ve İspanya’daki Altamira mağaraları. Bu mağaralar, Üst Paleolitik döneme (ortalama 40.000 sene ilkin) dayanan malum en eski mağara sanatı örneklerinden kimilerini ihtiva eder.

Öteki mühim mağara sanatı alanları Afrika, Asya, Avustralya ve ABD’da bulunabilir. Afrika’da en iyi malum mağara sanatı alanlarından bazıları Cezayir’deki Tassili n’Ajjer ve Namibya’daki Apollo 11 Mağarası’dır. Asya’da mühim mağara sanatı alanları Hindistan’daki Bhimbetka Mağaraları ve Malezya’daki Niah Mağaraları’dır. Avustralya’da mühim mağara sanatı alanları Uluru-Kata Tjuta Ulusal Parkı ve Carnarvon Geçidi’dir. ABD’da mühim mağara sanatı alanları Arjantin’deki Cueva de las Manos ve Kaliforniya’daki Chumash Boyalı Mağaraları’dır.

Mağaralara ayrıca, tarih öncesi sanat kaya sığınaklarında, aleni hava alanlarında ve taşınabilir nesnelerde de bulunabilir. Kaya sığınakları, elementlerden korunma elde eden naturel kaya oluşumlarıdır ve çoğu zaman resimler ve gravürler ihtiva ederler. Aleni hava alanları, tarih öncesi insanların yaşamış olduğu ve çalmış olduğu alanlardır ve çoğu zaman heykeller ve öteki sanat türlerini ihtiva ederler. Aletler ve silahlar şeklinde taşınabilir nesneler de tarih öncesi sanatla dekore edilebilir.

Tarih öncesi sanat eserlerinin yeri, onları yaratan insanoğlu hakkındaki ipuçları sağlayabilir. Mesela, birçok mağara sanatı alanının uzak bölgelerde bulunması, bu alanların dini ya da törensel amaçlarla kullanıldığını düşündürmektedir. Birtakım mağara sanatı alanlarının bir zamanlar avcı-toplayıcıların yaşamış olduğu alanlarda bulunması, bu alanların av kampları ya da yemek toplama bölgeleri olarak kullanıldığını düşündürmektedir. Birtakım mağara sanatı alanlarının bir zamanlar tarımcıların yaşamış olduğu alanlarda bulunması, bu alanların yakarma yeri ya da mühim vakaları tebrik yeri olarak kullanıldığını düşündürmektedir.

Tarih öncesi sanatın yeri, onu yaratmak için kullanılan teknikler hakkındaki da ipuçları sağlayabilir. Mesela, birçok mağara sanatı alanının sert kayaların olduğu alanlarda bulunması, sanatçıların resimlerini yaratmak için taş aletler kullandıklarını düşündürmektedir. Birtakım mağara sanatı alanlarının yumuşak kayaların olduğu alanlarda bulunması, sanatçıların resimlerini yaratmak için parmaklarını ya da öteki yumuşak malzemeleri kullandıklarını düşündürmektedir.

VI. Tarih Öncesi Sanatın Vakit Çizelgesi

Tarih öncesi sanat, Erken Üst Paleolitik dönemden Neolitik son zamanların sonuna kadar 40.000 yılı aşkın bir periyodu kapsar. Aşağıdaki süre çizelgesi, bu süre diliminde tarih öncesi sanattaki mühim gelişmelerin kısa bir özetini sunar.

• Erken Üst Paleolitik (MÖ 40.000-20.000): Tarih öncesi sanatın en erken örnekleri bu döneme aittir ve Avrupa, Afrika ve Avustralya’da bulunan mağara resimleri ve kaya oymalarını ihtiva eder. Bu resimler hayvanları, insanları ve soyut sembolleri tasvir eder.
• Orta Üst Paleolitik (MÖ 20.000-15.000): Bu zamanda mağara sanatı daha kompleks hale geldi ve hayvanların ve insanların daha detaylı resimlerini içeriyordu. Taştan ya da fildişinden oyulmuş bir takım ufak bayan figürü olan Venüs figürinleri de bu zamanda yaratıldı.
• Geç Üst Paleolitik (MÖ 15.000-10.000): Mağara sanatı bu zamanda gelişmeye devam etti ve daha realist ve etkisinde bırakan hale geldi. Av sahneleri, dini ritüeller ve mitolojik figürlerin görüntüleri daha yaygın hale geldi.
• Mezolitik (MÖ 10.000-8.000): Mezolitik dönemde mağara sanatında bir düşüş görüldü, bundan dolayı insanoğlu daha kalıcı yerleşimlerde yaşamaya başladı ve mağaralarda daha azca süre geçirildi. Sadece, bu zamanda birtakım kaya sanatları yaratılmaya devam etti ve bunlar çoğu zaman av sahnelerini ve günlük hayatın öteki taraflarını tasvir ediyordu.
• Neolitik (MÖ 8.000-4.500): Neolitik dönemde tarımın yükselişi ve daha kompleks toplumların gelişimi görüldü. Netice olarak mağara sanatı daha azca yaygın hale geldi ve yerini çömlekçilik, heykel ve mücevher şeklinde öteki sanat biçimleri aldı. Sadece bu zamanda birtakım kaya sanatları yaratılmaya devam etti ve çoğu zaman dini semboller ve ritüeller tasvir edildi.

VII. Mühim Tarih Öncesi Sanat Alanları

Tarih öncesi sanat, Avrupa’dan Afrika’ya ve Asya’ya kadar dünyanın birçok değişik yerinde bulunmuştur. En meşhur tarih öncesi sanat alanlarından bazıları şunlardır:

* Fransa’daki Chauvet Mağarası, 30.000 sene öncesine ilişik malum en eski mağara resimlerinden kimilerini barındırıyor.
* Fransa’daki Lascaux Mağarası, bununla beraber meşhur “Spiral Boynuzlu Geyik” de dahil olmak suretiyle en meşhur mağara resimlerinin de bulunmuş olduğu yer.
* Figüratif sanatın malum en eski örneklerini barındıran İspanya’daki Altamira Mağarası.
* Cezayir’deki Tassili n’Ajjer’de fazlaca sayıda hayvan ve insan tasvirli kaya resmi bulunmaktadır.
* Hindistan’da bulunan ve 30.000 sene öncesine ilişik fazlaca sayıda kaya resminin bulunmuş olduğu Bhimbetka Mağaraları.
* Avustralya’daki Uluru-Kata Tjuta Ulusal Parkı, Aborjin kültürünü tasvir eden fazlaca sayıda kaya resminin bulunmuş olduğu yer.

Tarih Öncesi Sanatın Korunması

Tarih öncesi sanat eserleri çoğu zaman hassas ve ulaşılması zor yerlerde bulunur ve bu da onları naturel ve beşeri etkenlerden meydana gelen hasara karşı duyarlı hale getirir. Koruma çabaları, tarih öncesi sanatı bu tehditlerden korumayı ve gelecek nesillerin bundan yararlanabilmesini sağlamayı amaçlar.

Tarih öncesi sanat eserlerinin korunmasında karşılaşılan zorluklardan bazıları şunlardır:

• Erozyon: Tarih öncesi sanat eserleri çoğu zaman aleni havada, tabiat koşullarına maruz kalmış olarak bulunur. Güneş ışığına, yağmura, rüzgara ve kara maruz kalmak sanat eserlerinin solmasına, çatlamasına ve bozulmasına niçin olabilir.
• İnsan faaliyeti: Tarih öncesi sanat eserleri çoğu zaman turistler ve öteki ziyaretçiler içinde popüler olan alanlarda bulunur. Bu, grafiti, vandalizm ve çiğnemeden meydana gelen hasara yol açabilir.
• Kirlilik: Hava kirliliği tarih öncesi sanat eserlerindeki pigmentlerin solmasına ve bozulmasına niçin olabilir.
• Depremler ve öteki naturel afetler: Depremler, seller ve öteki naturel afetler tarih öncesi sanat eserlerine zarar verebilir ya da onları yok edebilir.

Tarih öncesi sanat için koruma çabaları bu tehditleri önlemeye ve azaltmaya odaklanır. Tarih öncesi sanatı korumak için kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:

• Sanatın daha korunaklı bir ortama taşınması
• Sanat eserlerini barınaklar, paravanlar ve öteki bariyerlerle tabiat ananın etkilerinden korumak
• Leke, toz ve öteki kirleticileri gidermek için temizlik sanatı
• Sanat eserini özgün haline döndürmek
• Hasar ve deforme emareleri açısından sanat eserlerinin izlenmesi

Tarih öncesi sanat eserlerinin korunması kompleks ve sıkıntılı bir görevdir, sadece bu mühim kültürel mirasın gelecek nesillere korunmasını sağlamak için elzemdir.

IX. Tarih Öncesi Sanatın Önemi

Tarih öncesi sanat birçok nedenden ötürü önemlidir. ilk olarak, atalarımızın yaşamlarına ve inançlarına dair bir görüş açısı sağlar. Mağara resimlerini ve öteki tarih öncesi sanat biçimlerini inceleyerek, binlerce sene ilkin yaşamış insanların ritüelleri, gelenekleri ve inançları hakkındaki informasyon edinebiliriz.

İkinci olarak, tarih öncesi sanat, insan yaratıcılığının gelişimini anlamamıza destek olabilir. Sanatın süre içerisindeki evrimini inceleyerek, atalarımızın sanat içerikli yeteneklerinin iyi mi kademeli olarak geliştiğini görebiliriz. Bu informasyon, insan zihnini ve zamanla iyi mi evrimleştiğini daha iyi anlamamıza destek olabilir.

En son, tarih öncesi sanat basitçe güzeldir. Atalarımızın yarattığı imgeler çoğu zaman çarpıcı ve çağrıştırıcıdır ve bizlere bir şaşkınlık ve hayranlık duygusu sağlayabilir. Tarih öncesi sanatı takdir ederek geçmişimizle irtibat kurabilir ve kendi insanlığımız hakkındaki daha derin bir anlak kazanabiliriz.

S: Mağara sanatı nelerdir?
A: Mağara sanatı, mağaralarda ve kaya sığınaklarında bulunan bir tür tarih öncesi sanattır. Çoğu zaman mağara duvarlarına fotoğraf ya da gravür yapılarak oluşturulur.

S: Mağara sanatının değişik türleri nedir?
A: Mağara sanatının birçok değişik türü vardır, sadece en yaygın olanları içinde resimler, gravürler ve heykeller yer alır.

S: Mağara sanatının amacı nelerdir?
A: Mağara sanatının amacı tam olarak anlaşılamamıştır, sadece ayin, öykü anlatımı ve dekorasyon şeklinde muhtelif amaçlarla kullanıldığı düşünülmektedir.